Ik lig in mijn bed, het is laat op de avond en tijd om te gaan slapen. Ik ga op m’n allerlekkerst liggen, wiebel nog een beetje met mijn lichaam, zorg dat de dekens mij helemaal bedekken en druk dan op de play knop van mijn telefoon.
‘Dit relax moment is helemaal voor jezelf’, hoor ik een zachte vrouwenstem zeggen. Het is een prima prettige stem. Op de achtergrond klinkt zachtjes een rustgevende melodie. ‘Laat alle weerstand die je nog voelt maar langzaam van je afglijden. Je hoeft je nergens druk om te maken. Laat alle gedachten maar komen en gaan. Laat alle onrust er maar zijn. Het enige wat je hoeft te doen is het volgen van mijn stem.’ Oké, dit klinkt als iets wat me wel zou moeten lukken. Ik weet, uit de kleine beetjes ervaring die ik heb, dat ik toch wel weg zal glijden in mijn eigen gedachten maar dan kan ik altijd terug naar haar stem.
Therapie aanbod
Een aantal weken na mijn concluderende gesprek over het therapeutisch onderzoek heb ik opnieuw een afspraak met de psycholoog. Dit gesprek gaat over hoe nu verder, want er is een conclusie maar daar moet natuurlijk ook iets mee. Het aanbod wat hij doet is gericht op het leren voelen in mijn lijf en dus uit mijn hoofd komen. Dat zal best een pittige opgave zijn denk ik zo, voor iemand die vrijwel altijd alles doet met haar hoofd en bijna niets met haar lijf. De psycholoog is ervan overtuigd dat als ik dit leer, ik een kwalitatief beter leven kan leiden en dat depressies en angsten dan mogelijk zelfs tot het verleden behoren. Dat klinkt zowel als muziek in mijn oren als ook als een soort onbereikbaar sprookje. Tegelijkertijd besef ik mij ook heel goed dat ik hier heel hard voor moet werken, want dat ik alles met mijn hoofd op probeer te lossen doe ik ook al zolang ik kan denken. Het aanbod is dan ook niet mals. Drie dagen in de week groepstherapie voor de duur van 9 maanden. Die drie dagen zijn dan ook gewoon volle dagen van 7 uur, een parttime baan aan therapie.
Tijdens de uitleg van de psycholoog over waarom hij denkt dat dit het beste voor mij is volg ik hem volledig. Alles lijkt heel logisch in elkaar te vervloeien en ik voel aan alles dat dit is wat ik moet doen, ook al vind ik het heel heftig en voel ik ook een bepaalde weerstand tegen groepstherapie en de intensiteit van dit traject. ‘Maar’, zeg ik tegen hem, ‘ik zal dit gaan doen, maar laten we het dan wel echt goed doen zodat dit ook daadwerkelijk het laatste is wat ik zal doen’. Die woorden spreek ik hoopvol maar ook twijfelachtig uit. Ik hoop echt vurig dat dit het laatste is wat ik moet doen om mijn leven te kunnen gaan leiden zoals ik dat wil, niet meer geleid door mijn mentale toestand.
‘Je ademt ontspanning in en alle spanning uit. Het kan fijn zijn om je bij elke inademing een kleur voor te stellen. Bijvoorbeeld wit licht en bij elke uitademing een donkere kleur.’ Oh shit een kleur. Even denken, welke kleur moet ik kiezen? Welke kleur staat voor ontspanning en welke kleur vind ik spanning? Uhm, even denken, uhm, ik weet het niet! Oh nee, ze gaat al verder en ik heb nog geen kleur. Welke kleuren adem ik? Kom op Judith, kies iets, kies iets. Zo moeilijk kan het toch niet zijn. Kies een kleur!
Emoties leren reguleren
Emotieregulatie. Ik google het, want ik weet er eigenlijk helemaal niet zoveel vanaf. Anders dan dat het een term is die ik vaak heb gehoord tijdens mijn studie en dat je het dus kan of niet. Maar wat het nu echt inhoudt om je emoties te reguleren, daar heb ik eigenlijk geen idee van. Google vertelt me dat het vooral gaat om het uiten van je emoties en daar doe ik eigenlijk vrij weinig aan. Vermijden en het niet voelen, daar ben ik echt een ster in. Het voor mezelf houden, dat kan ik ook echt heel goed. Het oplossen met mijn hoofd is mijn superpower. Of nou ja, niet echt natuurlijk anders was ik niet op dit punt in mijn leven gekomen. Als ik beknopt weet wat emotieregulatie is, verander ik mijn zoekterm in Google. Ik wil nu weten hoe ik het kan leren en het liefst wil ik natuurlijk die ene quick fix. Dan kan ik over een paar weken alsnog zeggen dat zo’n heel traject van 9 maanden niet meer nodig is.
Binnen no time heb ik met deze zoektermen een scala aan workshops, retraites en opleiding gevonden. Voor iets minder dan €400 kan je je hart ophalen aan een workshop emoties reguleren, gewoon in één dagje. Dat staat wel echt in zwaar contrast met de 9 maanden, 21 uur per week, die ik eraan moet gaan besteden om dit op te lossen.
Niet verbazingwekkend dat ik de quick fix natuurlijk niet vind en ik zal mij erin moeten berusten dat ik er echt heel veel tijd, werk en energie in zal moeten steken. Dat is oké. Maar ik ga de komende weken, dat ik wacht op de intake en de start van het programma, niet zitten wachten. Ik weet dat ik dat niet kan, want alle raderen draaien alweer in mijn hoofd om dit ‘probleem’ op te lossen. Ik wil iets nuttigs gaan doen, iets wat mij al een beetje vooruit helpt. Mijn zoektocht brengt mij bij mindfulness, ontspanningsoefeningen, yoga, ademhalingsoefeningen en mediteren. Allemaal woorden waar ik een beetje kriebel en weerstand van krijg, maar ik weet dat ik er aan zal moeten en de conclusie van het onderzoek en mezelf daarin serieus zal moeten nemen. Dus ik download de app Insight Timer en ga ermee aan de slag.
‘Zo dadelijk ga ik je vragen om een aantal zaken te visualiseren.’ Yes, heel fijn. Ik vind visualiseren echt heel fijn om te doen. ‘Het is helemaal niet erg als het je niet lukt om alles voor je te zien wat ik je vraag te visualiseren. Misschien merk je zelfs dat je gedachten afdwalen en mijn stem meer naar de achtergrond verdwijnt en ook dat maakt helemaal niets uit.’
Mediteren kun je leren, misschien
Zo’n twintig jaar geleden maakte ik kennis met mediteren, yoga en mindfulness. Ik werd toen voor het eerst behandeld voor mijn angst- en paniekstoornis en daar is je bewust zijn en in het heden aanwezig zijn een belangrijk onderdeel van. Ook ademhalingsoefeningen kwamen aan bod en de welbekende bodyscan. Ik voel nu nog de weerstand die dat toen bij mij opriep. Ik kreeg een mp3 bestandje mee met oefeningen en die moest ik thuis maar doen en ik kreeg het advies om naar yoga te gaan. Ik begon braaf aan de begeleide meditaties in het mp3 bestandje. De bodyscan was de eerste die ik moest doen. Een oefening van 8 minuten, best te overzien, dat was zo voorbij. Ik begon en binnen de twee minuten was mijn boosheid en agressie zo groot gegroeid dat het de overhand nam. Ik wist niet waar ik het laten moest, ik wist niet of ik er iets mee moest doen, ik wist niet of het normaal was, ik wist helemaal niets. Ik stopte er na 4 minuten mee en was zo verschrikkelijk woest en volledig uitgeput. De volgende dag was een ademhalingsoefening en vanaf de start van de oefening kwam ik binnen korte tijd, misschien nog niet eens een halve minuut, in een paniekaanval terecht die ik juist zo secuur mogelijk probeerde te vermijden in het dagelijks leven. Dit was alles behalve prettig en helpend en het duurde dus niet lang voor ik begon te faken dat ik deze oefeningen thuis deed. Ik luisterde naar wat anderen over de oefeningen zeiden en baseerde daar mijn onechte ervaringen op. Het werkte, er was geen haan die ernaar kraaide en zo begon mijn carrière van mijzelf door mijn therapie heen saboteren.
‘Stel jezelf maar eens voor op een bijzondere plek’.
Ah fijn, die heb ik al klaar staan. Mijn zonovergoten grasveld met de boom en de schommel. Ja hoor, ik ben er en ik lig lekker in het gras.
‘Ergens heel ver van hier. Je ligt op een prachtig verlaten strand.’
Oh shit, ik ben niet op mijn grasveld. Ik lig op een strand, oké even een strand tevoorschijn toveren. Yes ik heb hem.
‘Op een tropisch eiland’.
Oh oké, ja dan moet ik me weer even verplaatsen, een tropisch eiland. De Dominicaanse Republiek it is, dat hele witte strand met het zachte zand. Jawel, ik ben er.
‘Het zand is bijna wit, het voelt heel zacht’.
Ja precies, dat zeg ik. Wit en zacht. Nu zit ik op het goede strand.
‘Je gaat er doorheen met je handen en terwijl het langs je vingers stroomt voel je dat het is opgewarmd door de zon. In de verte hoor je een paar meeuwen. Er staat een zachte zeebries die zorgt voor het ritselen van de bladeren, van palmbomen die aan de rand van het strand staan.’
Yoga
De eerste yogales die ik twintig jaar geleden deed, gaf hetzelfde effect als de oefeningen die ik thuis deed. Woede, agressie, weerstand, recalcitrantie. Ik keerde na die ene keer dan ook nooit meer terug naar een yoga sessie.
In de twintig jaar daarna zijn ontspanningsoefeningen in mijn therapieën op mijn pad blijven komen. En ik werd een pro in het doen maar niet doen van deze oefeningen. Ik hoorde ze wel, maar ik hoorde ze ook niet. Ik wist wat er van mij verwacht werd als ik antwoorden moest geven op vragen over deze oefeningen en ik gleed er doorheen zonder er ook maar iets bij te voelen of er ook maar iets aan te hebben. Hoe ironisch dat je dan, twintig jaar later, dus weer voor dezelfde opgave staat. Uit je hoofd en in je lichaam.
In al die weken dat ik wist dat ik uit mijn hoofd en in mijn lichaam zou moeten gaan leren komen, wist ik ook dat ik weer terug zou moeten keren naar begeleide meditaties thuis en naar yogalessen in een klasje. De Zeeuwse Yogaschool is dan de plek waar je moet zijn, wist ik dan weer wel. Ik ploos de hele website uit en wist uiteindelijk welke vorm ik moest hebben. Want daar waar er twintig jaar geleden maar één vorm was, heb je nu de keuze uit een ruim aanbod. Yin Yoga zou mijn les moeten zijn en ik boekte, met enige weerstand, een proefles. In het ergste geval zou ik van binnen heel woest worden tijdens de les en nooit meer terugkeren.
Vorige week bezocht ik de les en ik was best wel gespannen voor wat ik aan zou treffen. Bij aankomst lag er al een matje, kussens en een dekentje klaar. Geen idee waar ik dat allemaal voor zou moeten gebruiken, maar ik zou gewoon de instructies opvolgen. Ik deed 75 minuten lang mee met de les. Deed alles wat er van mij gevraagd werd en probeerde mij in elke positie te wurmen om die vervolgens een ongemakkelijke drie minuten aan te houden. Ik voelde weerstand, ik voelde pijn in mijn lijf, ik voelde ongemak, maar ik voelde geen woede. Halverwege de les was ik er al over uit dat ik dit voorlopig moet gaan doen, omdat dit mij verder gaat helpen in mijn proces. Dus ik besloot de sportschool in te ruilen voor de yogaschool en ik zal mij daar voorlopig iedere week bevinden om te leren voelen in mijn lichaam, zonder mijzelf te saboteren.
‘Laat dan nu je focus maar helemaal los. De focus van je gedachtes, van je lichaam, van andere objecten. En voel dat je drijft als een wolk in de lucht. Zo leeg, zo licht. Als een blaadje op de golven van de zee.’
Ja ben ik nou een wolk in de lucht of een blaadje in de zee?
‘Als een vogel in de lucht.’
Oké, terug de lucht in dus.
‘En stel je dan maar voor achter op de rug van een wild paard.
Oh, de lucht weer uit en op de grond, achterop dat paard. Check, ik ben er.
….
‘Je spreidt je handen en het paard blijft door rennen. Steeds verder weg, totdat je weer uitkomt op de plek waar we zijn begonnen. Je ligt nog steeds op dat prachtige strand.’
Holy shit, hoezo komt ineens dat strand weer tevoorschijn? Oké, terug maar dat strand dus.
‘Het onbewoonde eiland.’
Sinds wanneer is het een onbewoond eiland? Dat had je niet gezegd. Ik zat alleen op het strand, maar achter mij waren gewoon huizen, was er gewoon een dorp. Waar komt dat fucking onbewoonde eiland ineens vandaan?
‘Niemand om je heen. En op het eiland hangt bijna een magische sfeer.’
Nee, nee, nee. Je kan niet ineens mijn hele eiland omtoveren tot iets wat het helemaal niet was!
‘En als je opkijkt zie je dat de zon langzaam aan het ondergaan is.’
Ook nee!! Het was gewoon nog midden op de dag, het is niet ineens tijd voor een ondergaande zon.
‘Prachtig. De lucht kleurt roze, paars, oranje, rood.’
Nee hoor, het is gewoon nog midden op de dag. Een helderblauwe hemel.
Je hebt zin om de zee in te stappen, om te zwemmen, om te genieten. Je staat langzaam op en loopt…’
Nee, nee, nee, dit is echt helemaal verkeerd. Ik wil niet zwemmen, ik sta niet op. Nee hoor, ik blijf zitten. Ik ga niet zwemmen.
‘Je besluit op je rug te gaan liggen. En het water is zo zout dat je blijft drijven.’
Wat is dit nu weer? Ik ben niet in Egypte, dit is de Dode Zee niet. Ik ben op de Dominicaanse.
‘Terwijl je naar boven kijkt zie je het wilde paard door de lucht vliegen.’
En nu is het genoeg!
Ik zet de begeleide meditatie uit en zit in een vreselijke error. De woede is tijdens de meditatie gegroeid en ik weet niet waar ik het laten moet. Mijn hoofd maakt overuren op wat ik net allemaal gehoord heb. Ik moest van mijn hoofd in mijn lijf gaan zitten en heel even was ik daar, maar ik ben duidelijk weer in volle vaart teruggeschoten in mijn hoofd.
Mediteren moet je leren en dus zet ik morgen maar weer een meditatie aan voor het slapen gaan, maar wel een andere dan vandaag.
Liefs Judith